Minh Nguyên

Chủ trương của xã hội tư bản là, muốn kinh tế mạnh người ta phải tạo nhu cầu trong giới tiêu thụ luôn luôn. Vì có nhu cầu mới có tiêu thụ, có tiêu thụ mới cần sản xuất và có sản xuất mới có công ăn việc làm. Người ta phải tiếp tục mua sắm mãi thì mới gia tăng sản xuất, mới có việc làm cho nhiều người. Và khi có việc làm, có tiền chúng ta sẽ mua sắm thêm, gọi là để nâng cao đời sống vật chất, nhưng thật ra là chỉ thêm nợ, thêm lo mà thôi.

Quý vị có thấy rằng ở đây vật chất đầy đủ, có người tiền bạc dư thừa nữa, nhưng tâm hồn chúng ta không nhẹ nhàng thoải mái như ngày nào còn ở quê nhà. Những nhu cầu căn bản như nhà ở, thức ăn , quần áo, thuốc men không còn là mối lo hàng đầu của đời sống, không những thế chúng ta còn được hưởng mọi thứ tự do và tiện nghi của văn minh vật chất, mà nhiều nơi khác trên thế giới không hề biết đến, nhưng chúng ta có thật sự là những người hạnh phúc nhất trên thế giới nầy không? Chắc chắn là không.

Vì sao vậy? Vì đời sống vật chất càng cao, tình cảm con người càng khô khan, cằn cỗi. Ðời sống càng văn minh, máy móc, tình thương giữa người với người càng giảm đi. Hơn nữa, khi làm có nhiều tiền, chúng ta dễ có khuynh hướng tiêu xài nhiều, mơ ước những điều cầu kỳ, tốn kém hơn, và không bằng lòng với những gì mình có, không bao giờ thấy là mình đã có đủ.

Khi cha mẹ làm có nhiều tiền, thường hay chiều theo những ước muốn của con và con cái biết cha mẹ có tiền lại càng đòi hỏi điều này điều kia nhiều hơn. Trong một phương diện, đầy đủ vật chất giúp đời sống thoải mái nhưng nếu chúng ta không biết đặt giới hạn cho mình, chúng ta sẽ bị lôi cuốn cứ muốn có thêm mãi thêm mãi, để rồi chính những tiền bạc và vật chất chúng ta tạo dựng sẽ giết chết gia đình chúng ta và chính bản thân ta.

Trong xã hội này, mỗi người chỉ là một đơn vị mua sắm, chúng ta càng mua sắm nhiều kinh tế càng lên, nếu mọi người ngừng mua sắm, kinh tế sẽ chết. Ðó là lý do tại sao các nhà sản xuất đặt vấn đề quảng cáo vào ưu tiên hàng đầu. Mỗi tuần chúng ta được chiếu cố dồn dập bởi hàng trăm loại quảng cáo qua những tờ báo in thật đẹp, qua những quảng cáo thật hấp dẫn trên ti-vi, trên radio, qua những người gọi điện thoại đến tận nhà… Tất cả chỉ nhằm một mục đích là kêu gọi chúng ta hãy mua, mua, mua, dù nhà chúng ta đã không còn chỗ chứa!

Không những khuyến khích chúng ta tiêu tiền chứ đừng để dành tiền, người ta còn khuyến khích chúng ta thiếu nợ. Cứ mua đi, sáu tháng nữa hay một năm nữa mới phải trả tiền! Người nào nợ nhiều đó là người có credit tốt. Và sau khi đã nghe theo những lời quảng cáo mời mọc đó và đi mua sắm những món hàng không cần thiết, chúng ta sẽ phải đi làm quần quật ngày đêm để trả nợ!

Bao nhiêu người có nhà thật lớn thật đẹp, nhưng mỗi ngày ở trong ngôi nhà đó được mấy giờ đồng hồ? Có chăng chỉ là những lúc về ngủ. Nhà rộng nhiều phòng nhưng thật sự dùng mấy phòng? Rồi phòng dư phải share để đỡ tiền nhà. Và từ chỗ share phòng chúng ta rước vào gia đình mình bao nhiều nan đề khác. Có người mất vợ, mất chồng, mất con cũng chỉ vì nhà quá lớn phải share phòng. Quần áo giày dép nhiều khi mua chưa dùng đến đã lỗi thời hoặc mới dùng qua đã chán nên đem bán garage sale hoặc cho các cơ quan từ thiện!

Nếu nhìn lại nếp sống của đa số người chung quanh và có lẽ của chính mình nữa, chúng ta sẽ thấy ai cũng rất là bận rộn, bận rộn đi làm để có tiền, để mua sắm và để trả nợ. Chúng ta cứ quay cuồng mãi trong cái vòng luẩn quẩn đó, không thoát ra được. Ðiều quí nhất trong xã hội này là thì giờ nhưng không ai có thì giờ để làm những việc mình muốn làm và cần phải làm. Vợ chồng không có thì giờ trò chuyện với nhau, cha mẹ không có thì giờ gần gũi chăm sóc con cái, người trong gia đình nhiều khi cả tuần không gặp nhau, không ăn chung với nhau được một bữa. Và chính vì không có thì giờ cho nhau, bao nhiều nan đề giữa vợ với chồng, giữa cha mẹ và con cái đã nẩy sinh. Ðến khi chúng ta dừng lại, nhận ra thì những nan đề đó đã quá lớn, không giải quyết được nữa.

Bí quyết để không trở thành con mồi cho những nhà sản xuất, để có thể bước ra khỏi cái guồng máy vật chất đang nghiến nát cuộc đời và gia đình chúng ta và để có thì giờ cho những người chúng ta thương nhất, quý nhất là hãy sống đơn giản lại. Hãy đơn giản hóa đời sống, hãy bằng lòng với những gì mình có và hãy bớt mua sắm thêm. Nếu chúng ta xem nhà cửa, xe cộ, những tiện nghi vật chất và ngay cả đồng tiền nữa, chỉ là phương tiện chứ không phải là cứu cánh của cuộc đời, chúng ta sẽ có thể sống thoải mái, có thì giờ vui hưởng tình thân thương với người trong gia đình.

Trước đây, trường đại học USC đã từng có một buổi thuyết trình với đề tài: Không phải mua gì cả, tự nguyện sống đơn giản. Ðây là ý của một số người nhận thấy rằng mình quá dại khi lao đầu vào cuộc chạy đua vật chất. Họ đã thử sống đơn giản lại và thấy cuộc sống thoải mái hơn, vì thế những người này muốn họp nhau trình bày triết lý sống đơn giàn để khuyến khích người khác nhìn thấy vấn đề và dừng lại trước khi quá trễ.

Thật ra, không phải đến bây giờ mới có người khám phá ra nguyên tắc sống đơn giản vì nguyên tắc nầy đã được Thánh Kinh nói đến gần hai ngàn năm trước. Sứ đồ Phao-lô viết: Niềm tin kính và lòng mãn nguyện là ích lợi lớn. Vì chúng ta ra đời chẳng hề đem gì theo, chúng ta qua đời cũng chẳng đem gì đi được. Và thánh Phao-lô khuyên: Như vậy miễn là đủ ăn đủ mặc là thỏa lòng rồi. Người ham làm giàu thường mắc vào những cám dỗ và cạm bẫy, bị lôi cuốn vào những lòng chảo tham dục dại dột và tai hại, bị nhận chìm xuống đáy biển hư hoại và diệt vong (I Ti-mô-thê 6:6-9).

Quý vị có thấy rằng người ta nói đời sống ở Mỹ, ở Úc sung sướng nhưng sao mình chẳng thấy sung sướng mà chỉ thấy toàn là lo lắng không? Người mới qua phải lo đã đành mà người qua lâu rồi cũng còn lo, có lẽ những người qua lâu, có nhà mới xe đẹp lại càng lo nhiều hơn. Làm sao để bớt đi những lo lắng những bận rộn triền miên đó, để có thì giờ vui vẻ an nhàn bên vợ bên chồng, bên con cái? Làm sao có thể bớt giờ làm việc để có thì giờ chơi với con, cho con ăn, ru con ngủ, dạy con nói, dạy con học, kể chuyện cho con nghe… Làm sao để tinh thần bớt căng thẳng mỗi khi về nhà để vợ chồng không bực bội với nhau nhưng có thì giờ tâm tình trò chuyện với nhau. Thưa quý vị, bí quyết duy nhất là hãy tập sống đơn giản lại. Ðơn giản từ miếng ăn thức uống đến cái quần cái áo; đừng nghĩ mình phải đi chiếc xe mới nhất, đắt tiền nhất, nhà cửa phải lớn phải sang trọng hơn nhà người khác thì mình mới hạnh phúc.

Theo Lời Thánh Kinh dạy, người hạnh phúc là người có niềm tin nơi Ðức Chúa Trời và bằng lòng khi được Chúa cho đủ ăn đủ mặc. Thật vậy, ở đây người sung sướng nhất là người thấy mình không cần gì nữa, không cần mua sắm thêm gì cả, dù cho có bao nhiêu quảng cáo gọi mời. Quí vị, có muốn tinh thần được thoải mái, nhẹ nhàng, không lo lắng không? Hãy làm theo Lời Thánh Kinh dạy, phó dâng cuộc đời cho Chúa và đừng để ý đến những lời gọi mời của đồng tiền, của vật chất.

Xin xem những bài đọc khác